Jak działa układ pokarmowy?

Układ pokarmowy powinien działać jak dobrze naoliwiona maszyna i zwykle tak jest, jednak czasami może zmierzyć się z problemami.

Około jedno na sześć przyjęć do szpitala dotyczy pierwotnej choroby układu trawiennego, a mniej więcej jeden na sześć głównych zabiegów chirurgicznych w szpitalach ogólnych dotyczy układu pokarmowego.¹¹ Poniżej opisane zostało kilka możliwych dolegliwości układu pokarmowego.

Zaparcia występują, gdy masz rzadkie (często nieprzyjemne) wypróżnienia i zazwyczaj oznaczają oddawanie tylko niewielkich ilości twardego, suchego stolca. Zasadniczo, uważa się, że cierpisz na zaparcia, jeśli oddajesz stolec rzadziej niż 3 razy w tygodniu¹⁶, jednak wszyscy jesteśmy różni, a normalna liczba wypróżnień może wynosić od 3 razy dziennie do 3 razy w tygodniu.¹⁶

Ostra biegunka dotyczy biegunki trwającej mniej niż dwa tygodnie. Biegunka trwająca dłużej niż cztery tygodnie, jest uważana za przewlekłą. Luźne lub wodniste stolce są powszechnie określane jako objaw biegunki. Wirusy są najczęstszą przyczyną ostrej biegunki. Przewlekła biegunka wymaga dokładnej diagnozy, ponieważ jej przyczyną mogą być choroby, w tym m.in. choroba Leśniowskiego-Crohna, pasożytnicze zakażenia jelit i zespół jelita drażliwego (IBS).²¹

Zespół jelita drażliwego jest zaburzeniem przewodu pokarmowego, które dotyka 17% osób w Wielkiej Brytanii.²⁷Jest to choroba przewlekła, co oznacza, że zwykle długo się utrzymuje. Jednak objawy pojawiają się i znikają w postaci epizodów nazywanych „zaostrzeniami”. Objawy mogą obejmować ból brzucha, biegunkę, zaparcia i/lub wzdęcia. Dokładna przyczyna jest nieznana, ale naukowcy uważają, że może ona odnosić się do komunikacji pomiędzy mózgiem a jelitami, zwanej osią jelita-mózg. ²⁶

Uchyłkowatość jelita występuje, gdy drobne uchyłki w ścianie przewodu pokarmowego stają się zapalne lub zakażone. Choroba często dotyczy starszych osób. Większość chorych pacjentów nie wie, że dotyczy ich uchyłkowatość, ponieważ nie powoduje ona u nich żadnych dolegliwości.¹²

Wrzody dotykają około 5–10% globalnej populacji.¹³ Wrzody to ubytki w błonie śluzowej żołądka bądź dwunastnicy za powstanie których najczęściej odpowiada zakażenie Helicobacter pylori i przyjmowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych. Dwa najczęstsze rodzaje to „wrzody żołądka” i „wrzody dwunastnicy” odnoszące się do miejsca, w którym się znajdują.¹⁴

Hemoroidy to inaczej żylaki w odbycie lub kanale odbytu. Obrzęknięte lub rozszerzone naczynia krwionośne mogą powodować objawy takie jak krwawienie z odbytu. Dolegliwości związane z hemoroidami zazwyczaj ustępują samoistnie lub za pomocą prostych środków, w tym m.in. przez unikanie napinania się podczas oddawania stolca i leczenie zaparć.¹⁵ Przyczyna powstania hemoroidów nie jest w pełni wyjaśniona. Uważa się, że jest wynikiem współistnienia kilku czynników związanych z dietą, trybem życia, wykonywanym zawodem, a także wysiłkiem fizycznym oraz ciążą i porodem.

Refluks żołądkowo-przełykowy to stan, w którym zawartość żołądka cofa się do przełyku. Najczęstszymi objawami są zgaga (uczucie palenia i pieczenia w klatce piersiowej i przełyku, za mostkiem, niekiedy dochodzące aż do gardła) i zarzucanie treści żołądkowej do przełyku.²²

Celiakia to choroba rzewna lub choroba układu pokarmowego o podłożu autoimmunologicznym, charakteryzująca się min. zapaleniem jelita cienkiego spowodowanym przez spożywanie pokarmów zawierających gluten.²³