Dla wielu z nas jedzenie jest niewątpliwie jedną z największych przyjemności w życiu. Co ważniejsze, jedzenie jest również naszym głównym źródłem wartości odżywczych. Dzięki trawieniu spożyte posiłki wspierają nasz organizm długo po spróbowaniu, przeżuciu i połknięciu.
Czym są zaparcia?
Czym dokładnie są zaparcia i jak sobie z nimi poradzić? Dobra wiadomość jest taka, że jeśli doświadczasz zaparć, możesz wykorzystać kilka sposobów, aby odzyskać kontrolę nad wypróżnieniami.
Czytaj dalej, aby dowiedzieć się czym dokładnie są zaparcia, jakie są ich potencjalne przyczyny i co możesz zrobić, aby lepiej radzić sobie z tą sytuacją.
Czym jest zaparcie?
Trawienie to proces, który przekształca żywność w energię i składniki odżywcze, aby Twoje ciało mogło działać przez 24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu.
Układ trawienny wykorzystuje to, czego potrzebuje ze spożywanego pokarmu, a resztki trawionych substancji stają się stolcem. Proces ten jest automatyczny lub przynajmniej powinien mieć miejsce, gdy organizm działa prawidłowo. Jednak podobnie jak wszystkie dobrze naoliwione maszyny, trawienie czasami może napotkać problemy. Jeśli masz trudności z oddaniem stolca, a wizyty w łazience kończą się niepełnym wypróżnieniem, może to być zaparcie.1
Zaparcia są powszechnie definiowane jako mniej niż trzy wypróżnienia w tygodniu. Jednak ze względu na to, że trawienie jest unikalne dla każdej osoby, możesz czuć brak całkowitego opróżnienia jelit, niezależnie od tego czy korzystałeś/aś z toalety częściej czy rzadziej niż trzy razy w tygodniu.1
Trudności z wypróżnianiem mogą być naprawdę frustrujące i ingerują w Twoją zdolność do pełnego czerpania radości z życia.1 Dobrą wiadomością jest jednak to, że możesz zrobić kilka rzeczy, aby nad nimi zapanować.
Jak często występują zaparcia?
Gdy zaparcia trwają kilka tygodni, są uznawane za przewlekłe. Ten typ zaparć bardziej prawdopodobny jest w miarę starzenia się. Nawet jedna trzecia osób powyżej 65. roku życia doświadcza tego problemu.1
Doradca produktowy
Odpowiedz na kilka pytań i otrzymaj rekomendację produktu, który będzie najlepiej odpowiadał na Twoje potrzeby.
Co powoduje zaparcia?
Eksperci medyczni dzielą zaparcia na dwie kategorie: pierwotne i wtórne. Pierwotne zaparcia objawiają się, gdy mięśnie i nerwy okrężnicy i odbytnicy nie działają prawidłowo lub mózg i układ pokarmowy nie komunikują się prawidłowo2.
Nawyki żywieniowe, leki, problemy behawioralne, zaburzenia hormonalne oraz zaburzenia metaboliczne i neurologiczne mogą powodować wtórne zaparcia2.
Schorzenia medyczne1
Wiele dolegliwości może powodować zaparcia.
Jednym z nich jest zespół jelita drażliwego (IBS), który jest częstym zaburzeniem jelita cienkiego i grubego. Osoby z IBS często doświadczają zaparć jako jednego z objawów.
Innym schorzeniem, które może prowadzić do zaparć, jest dysfunkcja dna miednicy, w której mięśnie dna miednicy nie współpracują prawidłowo. W rzadkich przypadkach zaparcia mogą również wynikać z niedrożności lub problemów strukturalnych w jelicie grubym lub odbycie.
Inne schorzenia, takie jak cukrzyca, niedoczynność tarczycy, choroba Parkinsona i stwardnienie rozsiane, mogą również przyczyniać się do zaparć.
Leki i suplementy diety1
Leki mogą wywoływać niepożądane skutki uboczne. Wymienione leki i suplementy diety mogą powodować zaparcia:
- niektóre leki antyhistaminowe
- niektóre leki stosowane w depresji
- niektóre leki przeciwbólowe (opioidy)
- niektóre leki obniżające ciśnienie
- niektóre leki stosowane w chorobie Parkinsona
- produkty zawierające glin lub wapń
Skonsultuj się z lekarzem pierwszego kontaktu, aby poznać skutki uboczne leku i uniknąć powikłań związanych z zaparciami lub dowiedzieć się więcej na temat związku pomiędzy niektórymi lekami a zaparciami.
Żywienie, aktywność i rutyna
Owoce i warzywa są szczególnie bogate w błonnik. Błonnik jest niezbędny dla trawienia, zatrzymuje więcej wody i pęcznieje w jelitach. To sprawia, że łatwiej wydalić stolec.3
Aktywność fizyczna może również pozytywnie wpływać na efektywną pracę układu pokarmowego. Nie każdy lubi ćwiczyć, ale nawet krótki, szybki spacer może dać układowi trawiennemu siłę potrzebną do oczyszczenia jelit.4
Twoje codzienne nawyki mogą być również główną przyczyną zaparć. Na przykład pomijanie posiłków, w szczególności śniadania, może zwiększyć ryzyko zaparć. Jedzenie stymuluje okrężnicę i wspomaga wydolną pracę układu trawiennego. Tak więc nie rezygnuj z śniadania, nawet jeśli jest to coś małego jak kawałek owocu i upewnij się, że Twoje codzienne posiłki są regularne.3
W jaki sposób diagnozuje się zaparcia?
eśli masz wyciągnąć chociaż jedną lekcję z tego artykułu to zapamiętaj, że zaparcia nie muszą być ciężarem. Jeśli obawiasz się, że zaparcia uniemożliwiają Ci prowadzenie normalnego życia to umów się na wizytę u lekarza, który może zarówno zdiagnozować zaparcia, jak i pomóc w dokonaniu potrzebnych zmian, aby ten problem mógł stać się przeszłością.
W celu ustalenia co może powodować zaparcia, lekarz zada pytania dotyczące objawów, historii choroby, leków i nawyków. Może również zbadać organizm w celu wykrycia wszelkich problemów fizycznych lub niedrożności, czy zlecić przeprowadzenie testów diagnostycznych, takich jak prześwietlenie rentgenowskie, w celu wyeliminowania możliwości występowania poważniejszych źródeł zaparć.1
Możliwości zapobiegania i leczenia zaparć
Istnieje kilka sposobów zapobiegania i leczenia zaparć.
Jeśli proste zmiany w diecie i stylu życia nie przyniosą ulgi, wsparciem mogą okazać się następujące leki bez recepty:
Stymulacyjne środki przeczyszczające
Odpowiedzią na problemy z zaparciem mogą być dostępne bez recepty środki przeczyszczające. Przykładem środka o stymulującym działaniu jest lek Dulcobis (zawierający bisakodyl). Działa wspierając gromadzenie się wody, stymulując do działania mięśnie jelita i powodując ich skurcze, tym samym regulując częstotliwość wypróżnień.1
Środki zwiększające objętość stolca
Inne alternatywy, takie jak środki wypełniające, mogą pomóc zwiększyć wielkość stolca. To stymuluje okrężnicę do wypróżnień. Ważne jest, aby pić odpowiednią ilość wody podczas ich przyjmowania. Środki wypełniające mogą powodować wzdęcia i dyskomfort w jamie brzusznej.6
Środki osmotyczne
Środki osmotyczne działają utrzymując wodę w stolcu. Może to pomóc zmiękczyć masy kałowe i zwiększyć częstość wypróżnień.6
Środki zmiękczające stolec
Środki zmiękczające pomagają w dostarczaniu wody do stolca, dzięki czemu jest on bardziej miękki i łatwiejszy do wydalenia.6
Pełna gama produktów obejmuje: leki stymulujące Dulcobis® (zawierające bisakodyl) i wyrób medyczny DulcoSoft® (środek osmotyczny zawierający makrogol 4000).
- Khanna, S. (2020) Mayo Clinic on Digestive Health: How to prevent and treat common stomach and gut problems. Mayo Clinic Press.
- Wang, T.C., Camilleri, M., Lebwohl, B., Wang, K.K., Lok, A.S., Wu, G.D. and Sandborn, W.J. eds., 2022. Yamada's Textbook of Gastroenterology. John Wiley & Sons.
- Bellini M, Tonarelli S, Barracca F, Rettura F, Pancetti A, Ceccarelli L, Ricchiuti A, Costa F, de Bortoli N, Marchi S, Rossi A. Chronic Constipation: Is a Nutritional Approach Reasonable? Nutrients. 2021 Sep 26;13(10):3386. doi: 10.3390/nu13103386. PMID: 34684388; PMCID: PMC8538724.
- Müller-Lissner, S.A., Kamm, M.A., Scarpignato, C. and Wald, A., 2005. Myths and misconceptions about chronic constipation. Official journal of the American College of Gastroenterology| ACG, 100(1), pp.232-242.
- Corsetti M. et al. Bisacodyl: A review of pharmacology and clinical evidence to guide use in clinical practice in patients with constipation. Neurogastroenterology & Motility. 2021;33:e14123
- Bharucha, A. (2021) Constipation, American Gastroenterological Association. American Gastroenterological Association.